بررسی اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری، مذهبی فرهنگی در بهبود مبتلایان به اختلال وسواسی ـ جبری

این پژوهش به منظور بررسی کارآمدی درمان شناختی ـ رفتاری مذهبی فرهنگی همراه با مصرف دارو و مقایسه آن با درمان دارویی و درمان شناختی ـ رفتاری علاوه بر دارو در درمان اختلال اضطرابی (وسواسی ـ جبری) صورت گرفته است. بدین منظور 15 بیمار مبتلا به اختلال وسواسی ـ جبری (5 مرد و 10 زن) که دارای زمینه مذهبی بودند، به طور تصادفی در 3 گروه قرار گرفتند که عبارت بودند از: 1- درمان با روش های شناختی ـ رفتاری مذهبی فرهنگی همراه با دارو 2- درمان دارویی (کلومی پرامین یا فلوگزتین) 3- درمان شناختی ـ رفتاری همراه با دارو. جهت تعیین مذهبی بودن بیمار از پرسش‏نامه پای بندی مذهبی استفاده گردید. تمام بیماران پیش از آغاز درمان و 8 هفته پس از درمان با استفاده از پرسش‏نامه اضطراب بک، پرسش‏نامه افسردگی بک، مقیاس وسواسی ـ جبری یل ـ براون، فهرست اعمال وسواسی، پرسش‏نامه باورها و پرسش‏نامه نگرش های ناسالم مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل نتایج به کمک مجذور خی و تحلیل واریانس 1 طرفه انجام شد. نتایج نشان داد که هر دو روش درمان شناختی ـ رفتاری مذهبی فرهنگی همراه با دارو و درمان شناختی ـ رفتاری همراه با دارو در کاهش علائم اضطرابی، افسردگی، وسواسی، باورها و نگرش های ناسالم بیماران موثر بوده و شدت آن ها را کاهش می دهد اما درمان دارویی تنها در کاهش علائم افسردگی و وسواسی موثر بوده و در کاهش اضطراب، باورها و نگرش های ناسالم اثری نداشته است. درمان شناختی ـ رفتاری مذهبی فرهنگی همراه با دارو در مقایسه با درمان دارویی به تنهایی موثرتر بوده اما در مقایسه با درمان شناختی ـ رفتاری همراه با دارو تأثیر بیش تری نداشته است. براساس نتایج به دست آمده از تحلیل های آماری، اگر چه نمرات خام شاخص های بهبودی در افرادی که روش شناختی رفتاری مذهبی فرهنگی در مورد آن ها اعمال شده بود بالاتر از سایر گروه ها بوده است، افزودن بخش مذهبی فرهنگی به روش های شناختی ـ رفتاری و دارو در بهبودی بیش تر بیماران مذهبی مبتلا به اختلال وسواسی ـ جبری نقش موثری ندارد.